"Favela w kadrze"
Andre Diniz
fot. Mauricio Hora
Pierwszy wpis na tym blogu poświęcam komiksowi "Favela w kadrze". Jest to historia życia fotografa Mauricio Hory, który dorastał w niebezpiecznych zaułkach faveli w Rio de Janeiro.
To miejsce zostało przedstawione jako ruina i przestępczość, narkotyki, napady i ubóstwo. Nie ma co silić się na sztuczność i udawać, że można pokazać favelę jako uroczy zakątek. Jest to jednak również przestrzeń, w której może zakwitnąć pierwsza miłość, gdzie pielęgnuje się niezwykle silne relacje rodzinne, a nawet rodzi się pasja chłopca do fotografii. Mimo wielu przerażających sytuacji wyrysowanych w tym komiksie (napadów, kradzieży, przeszukań, ubóstwa, obelg), chłopiec zawsze bronił miejsca, w którym się wychował.
Najsilniejszy wydźwięk tych obrazów jest taki, że ludzie są postrzegani stereotypowo i tak mieszkańcy ubogiej dzielnicy Rio nie mają praw równych innym obywatelom, ponieważ pochodzą "z marginesu". Policja, która każdemu obywatelowi winna zapewniać bezpieczeństwo, mieszkańców faveli traktuje jak gorszy gatunek, z góry zakłada, że tamtejszy jest dilerem czy bandido. I tylko Mauricio wie, że ten chłopiec mieszkający w chatce obok marzy o pójściu na studia, dziewczyna zwyczajnie boi się strzałów i chciałaby już nigdy ich nie słyszeć.
Polecam wykorzystanie tego tekstu kultury na lekcji wychowawczej dotyczącej stereotypów, które rządzą ludzkim myśleniem. Z uwagi na temat narkotyków, przestępczości i przemocy oraz obecność wulgaryzmów komiks ten nadaje się dla uczniów szkół ponadpodstawowych.
Jako kontekst można wykorzystać vlog podróżniczy Bez_Planu o barrio w Wenezueli:
Należałoby na takiej lekcji uświadomić uczniów czym w ogóle jest stereotyp. Na "rozluźnienie" napiętej przez te materiały atmosfery uczniowie poszukują stereotypów o narodowościach (np. Niemki są brzydkie, Polacy kradną i jedzą dużo cebuli). Później staramy się znaleźć stereotypy bliżej nas: o grupach zawodowych, o mieszkańcach jakiejś dzielnicy itp.
Konieczne jest przypomnienie uczniom, że takie szufladkowanie może być bolesne, a czasem świadczy o naszych niskich horyzontach.
Ćwiczenie: każdy z podanych przez uczniów stereotypów próbujemy "wyprowadzić" (nie każda blondynka jest głupia, przykładem może być podróżniczka Martyna Wojciechowska, która...).
Na koniec warto przejść przez tzw. szybką rundę. Każdy uczeń musi się wypowiedzieć jednym zdaniem i rozpocząć je od wybranego wariantu:
- Dzisiaj dowiedziałem się...
- Po dzisiejszej lekcji czuję, że...
- Myślę o tym, że...
